بررسی «شعرانقلاب اسلامی» در کارگاه آهنگ دیگر حوزه هنری بوشهر

به گزارش روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی استان بوشهر، دبیر کارگاه شعر آهنگ دیگر با تبریک دهه شکوهمند فجر، نخست به معرفی شعر انقلاب پرداخت و گفت: شعر انقلاب شعری است مردم‌مدار که متن کلماتش «مردم‌اند و با پشتوانه‌‌ی همدلی، وحدت و بیداری، بر سنگفرش خیابان آزادی گل داده است».

غلامرضا ابراهیمی اضافه کرد: برای ارائه یک تعریف جامع و مشخص از شعر انقلاب باید چند شاخص را در نظر بگیریم. «خاستگاه، موضع و موضوع» سه شاخصه هستند که با کمک آنها می‌توان تصویری روشن و ماندگار از انقلاب به دست آورد.

وی افزود: شعر انقلاب اسلامی، شعری است پویا و متحرک که شمیم طراوت و سرزندگی از واژه واژه آن به مشام می رسد. در شعر این دوره بر خلاف دوره های قبل که یأس و سرخوردگی در اشعار شاعران موج

 می زد، دیگر از واژگان شب، زمستان، جنگل، وحشت و بن‌بست خبری نیست؛ اما اگر گاهی به چنین مفاهیمی برمی‌خوریم، مراد نفی آن‌ها و نویدبخش روشنی، امید و پیروزی است.

ابراهیمی با اشاره به ویژگی‌های برجسته شعر انقلاب گفت: ویژگی اول ادبیات انقلاب حضور روشن و گسترده‌ نگرش‌ها و باورهای ناب فرهنگ شیعی است؛ این فرهنگ که پویا و زایا و حرکت‌بخش و ریشه‌دار است، در بهترین و رساترین تعبیر همانست که امام خمینی (ره) از آن به «فرهنگ ناب محمدی» تعبیر کردند و برجسته‌ترین جلوه آن، «فرهنگ عاشورا» ست که در سروده‌های شاعران و نثرهای ادبی و نمایشی برجسته و مشهود است.

دبیر کارگاه آهنگ دیگر خاطرنشان کرد: خصوصیت ممتاز شعر انقلاب «نگاه آفاقی و انفسی» اوست. شعر آفاقی شعری است که شاعر، صحنه به صحنه ایثار، شجاعت و بیداری را جلوی چشم ما به نمایش می‌گذارد؛ اما در شعر انفسی شاعر کشف و شهود و سفری درونی را توصیف می‌کند.

شاعر و منتقد هم استانی اضافه کرد: «مردمی بودن و مردم‌گرایی» از وجوه درخشان شعر انقلاب است. پیش از انقلاب در حوزه ادبیات، ناامیدی از مردم و سرزنش و تحقیر آنان بسیار چشمگیر بود؛ اما در عصر انقلاب نه تنها در آثار شاعران و نویسندگان «مردم‌ستایی» بارز است بلکه آنان در مقابل منش والای مردم، خاضعانه ناتوانی خود را ترسیم کرده که از آن به «خوداتهامی» یاد می‌کنند.

دبیر کارگاه آهنگ دیگر «تنوع و تکثر نمادها و شبکه‌های واژگانی، تلفیق و ترکیب گونه‌های ادبی، استفاده از ظرفیت‌های سینمایی، نمایشی و داستانی، کرانه ناپذیری معنایی و موضوعی و اقلیمی و نیز پویایی و سرزندگی و زایندگی» را از دیگر چشم‌اندازهای رودخانه خروشان شعر انقلاب معرفی کرد.

بررسی شعر شاعران درباره انقلاب شکوهمند اسلامی

در بخش دوم جلسه به نقد و بررسی اشعاری تازه از «سجادندومی» و «زهراتعجب» درباره انقلاب شکوهمند اسلامی پرداخته شد.

حسن زندپور با اشاره به سروده‌ ندومی گفت: شعری چیزی نیست جز شهود و لحظات شاعرانگی که با چینش واژگان حاصل می‌شود. شعر ندومی با شروعی زیبا همراه است؛ زیرا با یک حادثه و روایت غافل‌گیر کننده از موقعیت زمانی مکانی گره می‌خورد و سبب بیداری و فهم مخاطب می‌شود

وی اضافه کرد: در این شعر با بهره‌گیری از بسترسازی و تغییر موقعیت‌ها، به تعبیر نیما از «زاویه دید تازه» همراه هستیم؛ اما شاعر کمتر به رعایت اقتصاد کلمه و انتقال حس شاعرانه در خوانش به مخاطب توجه کرده است.

بهرادباغبانی‌نیک عنوان کرد: شعر ندومی شعری متعالی است که در شاخه‌ی شعر «در وضعیت دیگر» قرار می‌گیرد. شاعر آگاهانه با یک پلان جدید، پرسش گونه «مطالبه گری» را در بدنه شعر تزریق می‌کند. در این شعر با شبکه‌های متنوع دال و مدلول‌ها مواجهیم که سبب تاویل‌‌پذیری و التذاذ از متن شده است.

وی افزود: در این اثر، هرجا که پلان‌ها از جزیی‌نگری به کلی‌گویی مبدل شده و یا تکنیک‌های شعری نظیر حذف افعال و دیالوگ‌نویسی تکرار شده، شعر کم رمق می‌گردد.

غلامرضاابراهیمی دبیر کارگاه آهنگ دیگر نیز با اشاره به زهرا تعجب گفت: این اثر با فراز و فرودهایی همراه بوده که به یکدستی شعر لطمه زده است. هر جا که شاعر با استخدام اندیشه و تخیل و آنات شاعرانه به تصرف ذهنی در پدیده‌های طبیعت دست زده با تصاویری درخشان روبرو هستیم؛ اما هرگاه وی به سراغ مضامین دم‌دستی و معمول رفته، بار و بر تازه را از درخت تناور شعر گرفته است.

در پایان هر یک شاعران هماستانی «مرتضی زندپور، سیدحسن شجاع، محمد مرادی، فرح راورد شیری، راحیل شکوه، محمد ابراهیمی، باران تمیمی، محمدصالح منصوری، مریم شیخیونی و حسن عمرانی» تازه‌ترین اشعار خود را با موضوعات روز قرائت‌ کردند.

لازم به ذکر اینکه کارگاه شعر آهنگ دیگر «دوشنبه‌ هر هفته راس ساعت ۱۷» میزبان شاعران و ادب‌‌‌ دوستان گرامی است.